Afspiegelingsbeginsel bij overtolligheid

Wanneer alle medewerkers de eigen functie naar de nieuwe organisatie kunnen volgen, dan zijn zij allen functievolger. Is er binnen een groep uitwisselbare functies echter sprake van overtolligheid? Dan moet binnen de groep medewerkers worden bepaald wie functievolger is en wie niet.

Als in een categorie uitwisselbare functies medewerkers werkzaam zijn die de AOW-leeftijd hebben bereikt (artikel 7, onderdeel a, van de Algemene Ouderdomswet), dan wordt, alvorens de volgende stap voor het vaststellen van overtolligheid wordt genomen, eerst het dienstverband van deze medewerkers beëindigd.
Medewerkers met een arbeidsovereenkomst van minder dan 26 weken na de voor de reorganisatie gekozen peildatum voor het VWNW-beleid, worden bij het aanwijzen van overtolligheid buiten beschouwing gelaten.

In het kader van het van werk naar werk-beleid is (VWNW) in de CAO Rijk vastgelegd, dat bij overtolligheid het afspiegelingsbeginsel moet worden toegepast. Uitgegaan wordt van het personeelsbestand en leeftijd van de werknemers op de peildatum.

Het afspiegelingsbeginsel houdt in dat medewerkers per leeftijdsgroep worden gerangschikt op hun aantal overheidsdiensttijd (ABP-dienstjaren als bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Wet privatisering ABP). Op grond van het aantal ABP-dienstjaren wordt per leeftijdsgroep bepaald wie als functievolger wordt aangemerkt en wie niet. De medewerker met de meeste ABP-dienstjaren binnen een leeftijdsgroep wordt aangewezen als functievolger. Medewerkers met de minste ABP-dienstjaren worden aangewezen als niet-functievolger, of direct als overtollige medewerker. Dit hangt af van de vraag voor welke variant van het plaatsingsproces wordt gekozen.

Beoogd effect van het afspiegelingsbeginsel is om de leeftijdsopbouw van het organisatieonderdeel vóór en ná de inkrimping verhoudingsgewijs zo veel mogelijk gelijk te houden.

De stappen voor toepassing van het afspiegelingsbeginsel zijn uitgewerkt in bijlage 15, Regels vaststellen overtolligheid VWNW-beleid CAO Rijk. Het precies volgen van de stappen kan een complex proces zijn. Het is raadzaam om de HR-adviseur van uw organisatie en een arbeidsjurist van het Kennispunt reorganiseren van BZK/UBR P/Advocaten en Adviseurs Arbeidsrecht hierbij te betrekken. Daarnaast kan uw Business controller of financieel adviseur een bijdrage leveren om de afspiegeling in Excel goed weer te geven.